بازگشت به صفحه مقالات    |     دریافت فایل مقاله با فرمت Doc

گلاس‌آينومر و كاربردهاي مرتبط با ريشه دندان

دکتر ابراهیم دوستی

WWW.DENTALUNIQUE.COM

بعنوان Retrograde Root Filling:

پركردن وسيل (seal) نمودن اپكس ريشه بعد از عمل رزكسيون اپيكال (Apicectomy) به منظور بستن هر نوع فضاي (void) احتمالي در هنگام R.C.T در داخل كانال دندان كه مدخل ورود باكتري و يا محصولات آن به فضاي پري اپيكال است بطور معمول بايد انجام گيرد. مواد مختلفي براي اين منظور بكار برده شده از جمله آمالگام، gold foil، كمپوزيت، انواع مختلف سيمانها و گوتاپركا، مطالعات انجام شده نشان داد كه هيچكدام از اين مواد توانايي سيل كردن اپيكالي دندان را بطور مطلوب ندارند. با وجود اين سميت (toxicity) اين مواد هم قابل بحث بود. آمالگام ماده‌اي است كه بطور معمول به استناد راحتي كار، راديو اوپسيته خوب و سميت كمتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بعلاوه اينكه قابليت سيل كردن حفره بوسيله محصولات حاصل از خورگي (Corrosion) آمالگام را دارد ولي آزاد شدن يونهاي فلزي سمي حاصل از خوردگي آمالگام مهمترين دليل مطالعات انجام شده بعنوان جايگزيني براي آمالگام مي‌باشد.

گلاس آينومر طبق تحقيقاتي كه در اين مورد انجام گرفته بر آمالگام و گوتاپركا ترجيح داده مي‌شود. بر طبق تحقيقات Zetterquist در سال 1988 آمالگام در مقايسه با گلاس‌آينومر نشت (Leakage) بيشتري دارد. و گلاس‌آينومر توانايي سيل كردن قسمت آپيكالي را حتي زمانيكه داخل كانال پر نشده باشد دارد. Dalal و Cohil مزيت اين ماده در استفاده كلينيكي از آن بعنوان سيل اپيكالي را نشان دادند. Callis و Santini پاسخ بافت پري اپيكال به گلاس‌آينومر و گوتاپركا را از نظر بافت‌شناسي مورد مطالعه قرار دادند. بعد از 28 روز ترميم (healing) كامل در اطراف ناحيه مورد عمل با گلاس‌آينومر مشاهده گرديد. Pitt Ford و Roberts در سال 1990 از گلاس‌آينومر بعنوان سيل آپكس در دندان ميمون استفاده كردند و ترميم كامل كلينيكي را بعد از 5 ماه مشاهده كردند.

سازگاري نسجي گلاس‌آينومر توسط Kawahara مورد برررسي قرار گرفت او مشاهده كرد كه در مرحله اول بعد از اختلاط گلاس‌آينومر سميت خفيفي بر روي سلولهاي پالپ دارد ولي در مرحله setting هيچ سميتي مشاهده نشد. Meryon از مطالعاتش به نتيجه مشابهي رسيد، گلاس‌آينومر تازه مخلوط شده بر روي فيبروبلاست‌ها و ماكروفاژها اثر تخريبي داشته ولي بعد از يك ساعت به مقدار قابل ملاحظه‌اي از اثرات سمي آن كاسته مي‌شود و بهمين طريق Wilson و Mclean استفاده از آنرا براي بستن پرفوريشن‌هاي درمانهاي اندودنتيك توصيه مي‌كند ولي در تاييد استفاده از گلاس‌آينومر بعنوان sealer داخل كانال احتياج به مطالعات بيشتري داريم.

 (Healing) صورت گيرد.

بعنوان Root Canal Sealer:

استفاده از گلاس‌آينومر بعنوان Seal كردن كانال ريشه دندانها بوسيله اكثر محققين بيان گرديده. Blackman قابليت استفاده از گلاس‌آينومر نوع Cermet را بعنوان Sealer در درمانهاي اندودنتيك مطرح كرد. او گلاس‌آينومر را در استخوان و بافت نرم ميمون ايمپلنت كرد بعد از التهاب اوليه، بعد يك ماه التهاب كاملاً متوقف شده و ترا بكول‌هاي استخواني در اطراف ناحيه مورد عمل بعد از 6 ماه مشاهده گرديد. استفاده از آن بعنوان Sealer بخاطر نداشتن Leakage و حلاليت (برخلاف محيط دهان) و باندينگ خوب با نسج دندان قابل توجه بود. انواع جديد گلاس‌آينومر كه به منظور Sealer توسط كارخانه (ESPE Co.) عرضه گرديد با زمان كار كردن حدود 7 دقيقه باعث راحتي كار با آن گرديد. همچنين اين گلاس‌آينومرها بخاطر فلوي مناسب داراي تطابق عالي با ديواره‌ها همراه با راديو اپسيته مناسب مي‌باشد.

اصولاً يك ماده ايده‌آل بعنوان Sealer داخل كانال دندان بايد داراي خواص زير باشد:

1-         غير محرك براي پالپ دندان و بافت پري اپيكال

2-         باكتريوسايد و يا باكتريو استاتيك باشد

3-         غيرقابل حل در ترشحات بافتي

4-         نداشتن Shrinkage موقع سخت شدن

5-         قابليت چسبيدن به عاج و موادي كه بعنوان cone اصلي بكار مي‌رود.

6-         داشتن حلالي كه در صورت لزوم بتوان آنرا از كانال درآورد.

هيچكدام از موادي كه بصوت روتين به منظور Sealer در داخل كانال دندان بكار مي‌روند تمام خصوصيات ايده‌آل براي اين منظور را ندارند.

گلاس‌آينومرها نوع جديد كه به اين منظور ساخته شده‌اند اكثر خواص يك ماده ايده‌آل به اين منظور را دارند ولي حلالي كه در صورت لزوم بتوانيم آنرا از داخل كانال درآوريم نداشته و براي همين منظور استفاده از آن فقط به منظور بستن فضاهاي اطراف Coneهاي گوتاپركا توصيه مي‌شود.

Ray و Seltzer استفاده از گلاس‌آينومر به منظور Sealer را در مقايسه با Grossman's sealer انجام دادند. فاكتورهاي مورد مطالعه عبارت بودند از: 1- سهولت كار 2- زمان سخت شدن 3- راديواوپسيته 4- چسبندگي و تطابق با ديواره‌هاي كانال دندان.

آنها از اين مطالعه نتيجه گرفتند كه هر دو نوع از نظر 3 فاكتور مورد مطالعه ايده‌آل بودند ولي از نظر فاكتور چهارم باهم تفاوت داشتند. گلاس‌آينومر داراي چسبندگي و تطابق عالي با ديواره‌ها بوده و فقط در چند مورد فضا (Void)هايي داخل توده گلاس‌آينومر در قسمت يك سوم اپيكالي مشاهده گرديد كه آنهم از اين نظر كه راهي به قسمت اپيكالي و يا كرونالي ندارد نمي‌تواند مسئله‌ساز باشد ولي در نوع Grossmans يك فضائي در ناحيه حدفاصل آن، با سطح داخلي ريشه وجود داشته كه آن به عنوان مسيري براي بهم زدن Seal كانال مي‌تواند مطرح باشد.⁽¹⁾

گلاس‌آينومر به عنوان پيت و فيشورسيلنت و به عنوان سيلراندو ارزيابي شده است.⁽²⁾

ترميم ضايعات فوركيشن (Furcation involvement) در بيماران پريودنتال:

استفاده جالب ديگري كه براي گلاس آينومر نوع Cermet بيان مي‌شود استفاده از آن بعنوان Seal كردن ناحيه فوركيشن كه در اثر بيماريهاي پريودنتال و تحليل لثه بصورت باز در ‌آمده، مي‌‌‌باشد.⁽¹⁾ اين روش براي بستن، ناحيه فوركيشن در سال 1989 توسط Zaimet براي سلامت رعايت بهداشت مريض در مقايسه با روش Tunneling بيان گرديد. روش كار به اين صورت بود كه ناحيه فوركيشن را بطريق جراحي Flap زده و بعد از اعمال جرم‌گيري و Root planning هرگونه اعمال جراحي مورد لزوم هم روي استخوان انجام مي‌‌دهيم. در اين مرحله پس از آماده‌سازي سطوح ريشه ناحيه با اسيدپلي آكريليك 10 درصد، گلاس‌آينومر Cermet را به منظور بستن ناحيه فوركيشن تزريق كرده و بعد از سخت‌شدن گلاس‌آينومر سطح آ‌نرا يكنواخت با سطوح ريشه‌‌ها صاف و پاليش نموده و براي محافظت گلاس‌آينومر از مواد محافظ مثل وارنيش و يا Light-Cure Bonding agent استفاده مي‌كنيم و فلپ را در موقعيت جديد اپيكالي قرار مي‌دهيم. طبق معمول 6 تا 8 هفته اجازه مي‌دهيم تا ترميم (Healing) صورت گيرد. بعد از يكسال مورد مطالعه با سازگاري نسجي قابل قبولي رعايت بهداشت براي مريض به اين طريق راحت‌تر بوده است. البته هنوز تحقيقات زيادي در تاييد اين عمل لازم مي‌باشد.⁽³⁾

با توجه به موارد فوق و مشاهدة نتايج موفقيت‌آميز كاربرد MTA در درمانهاي مرتبط با ريشه دندان، تركيبي از كاربرد توأمان گلاس آينومر و MTA نيز مي‌تواند مورد بررسي قرار گيرد.

منابع:

1.    شاپور نظيري ـ س، شاهوردياني ـ ب: سيمانهاي گلاس‌آينومر در دندانپزشكي ترميمي، پايان‌نامه دكترا، شماره 150، مركز آموزش علوم دندانپزشكي دانشگاه آزاد اسلامي، سال تحصيلي 72-1371.

2.        كريگ، رابرت جي، مواد دندانپزشكي ترميمي، مهرداد بركتين، عطيه فيض. تهران: شايان نمودار، 1382؛ فصل20: 452.

3. John W. Mclean. Cermet cements. JADA, 1990; 120:43-52.

بازگشت به صفحه مقالات    |     دریافت فایل مقاله با فرمت Doc