بازگشت به صفحه مقالات    |     دریافت فایل مقاله با فرمت Doc

آزاد سازي و ذخيره سازي مداوم فلورايد از گلاس‌آينومر

دکتر ابراهیم دوستی

WWW.DENTALUNIQUE.COM

پوسيدگي ثانويه بعنوان يك مشكل اساسي در پركردگيهاي آمالگام و كمپوزيتي هميشه مطرح بوده، با مشاهده كمتر شدن پوسيدگيهاي ثانوي در پركردگيهاي سيمان سيليكات به تاثير فلورايد در پيشگيري از پوسيدگي‌هاي دنداني توجه بيشتري شد و استفاده درازمدت از سيمانهاي سيليكات بعنوان پركردگي بيشتر بخاطر اين خاصيت ايده‌آل آن بود چنانچه اخيراً به رزين‌هاي كمپوزيتي همراه با فلورايد هم توجه بيشتري شده ولي بعلت استاتيك بودن تركيب رزين‌ها، آزاد شدن فلورايد بطئي و كند مي‌باشد.

گلاس‌آينومرها بعلت آزادسازي بلند مدت فلورايد از بوجود آمدن پوسيدگي جلوگيري مي‌كنند. پيشرفت پوسيدگي در محل اتصال لبه‌هاي پركردگي و نسج دندان متوقف مي‌گردد و اين اثر در روي مينا تا فواصل دورتر از لبه پركردگي نيز گسترش مي‌يابد فاصله مذكور در روي ميناي دندان را در حدود 3 ميليمتر گزارش نموده‌اند. اثر ضد پوسيدگي فلورايد ناشي از بالا بردن مقاومت سطح مينا در برابر اسيدهاي آزاد شده از پلاك باكتريال است، ديده شده كه حلاليت مينا مجاور گلاس‌آينومر تا 25% كاهش يافته است. از طرف ديگر فلورايد در دوباره آهكي شدن (Remineralization) ميناي آسيب ديده كمك مي‌كند.⁽¹⁾

هرچه ضخامت گلاس‌آينومر بيشتر باشد آزاد سازي يون فلورايد از آن بيشتر مي‌شود تمام فلورايد قابليت آزاد شدن را ندارند. فلورايد بصورت نمك سديم فلورايد و مقدار خيلي جزئي بصورت كلسيم فلورايد از گلاس‌آينومر آزاد مي‌گردد و سديم فلورايد بيشتر از قسمت ماتريكس زمينه‌اي آن آزاد مي‌گردد تا از filler، اين تركيب از اجزاء تشكيل دهنده گلاس‌آينومر نمي‌باشد لذا آزاد شدن آن و خروج از ماتريكس گلاس‌آينومر هيچگونه خللي در ساختمان گلاس‌آينومر وارد نمي‌كند و چنانچه مي‌‌دانيم با گذشت زمان بر مقاومت آن افزوده مي‌شود.

بيشترين فلورايد آزاد شده از گلاس‌آينومر در 2 يا 3 روز اول پركردگي است، بتدريج آزاد شدن فلورايد كاهش يافته ولي حداقل تا 2 سال ادامه مي‌يابد.

مطالعات زيادي در اين مورد بصورت in vitro انجام گرفته ولي از آنجائيكه مقدار آن با شرايط محيط دهان و تجارب كلينيكي منطبق نيست، Faiez N. Hattab و همكارانش با تعبيه گلاس‌آينومر در يك پلاك آكريلي و استفاده از آن در محيط دهان توانستند ميزان فلورايد بزاق را قبل و بعد از استفاده، در مدت زمان‌هاي متفاوتي اندازه بگيرند. نتيجه اينكه در تمام موردهاي مطالعه افزايش در ميزان فلورايد مشاهده گرديد. هرچند اين ميزان در مقايسه با مطالعات in vitro كمتر بود ولي همين ميزان براي جلوگيري از عود پوسيدگي ودكلسيفيكاسيون ميناي نواحي مجاور كافي بنظر مي‌رسد. ⁽²⁾

Edward J. Deschepper و همكارانش مطالعه‌اي روي ميزان آزادسازي فلورايد توسط انواع گلاس‌آينومر طي 84 روز انجام داد كه به نتيجه مشابهي با Foreston رسيد. در 24 ساعت اول بيشترين ميزان آزادسازي را در تمام انواع مختلف داريم كه با گذشت زمان از ميزان آن كم مي‌شود.

از اين مطالعات نتيجه مي‌گيريم كه هرچند ميزان فلورايد آزاد شده در روزهاي اول بيشترين مقدار خود را دارد ولي حداقل تا 2 سال ادامه دارد و مقدارش در حدي است كه از عود پوسيدگي ودكلسيفيكاسيون ميناي نواحي مجاور جلوگيري كند.⁽¹⁾

فلورايد آزاد شده از ترميم گلاس‌آينومر، تا 1 ميليمتري اطراف ترميم در دندان نفوذ مي‌كند. آزاد شدن درازمدت يون‌هاي فلورايد، كه از خصوصيات ذاتي مواد گلاس‌آينومر مي‌باشد، اهميت كلينيكي زيادي دارد. با وجود آنكه سرعت آزادسازي فلورايد در درازمدت، اصولاً پايين مي‌باشد ولي به نظر مي‌رسد براي محافظت ساختمان دنداني احاطه كننده و حتي دندان مجاور، در برابر پوسيدگي كافي باشد. همچنين شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد آزادسازي فلورايد تا 8 سال پس از جايگزيني ترميم و حتي بيشتر از آن ادامه مي‌يابد. استفادة موضعي از فلورايد، ميزان آزادسازي را در كوتاه مدت افزايش مي‌دهد، بنابراين گلاس‌آينومر را مي‌توان به عنوان منبع ذخيره فلورايد در نظر گرفت.⁽³⁾ (شكل1)

شكل 1- (اقتباس شده از كتاب چسبندگي در دندانپزشكي)

اين منحني به شارژ پذيري (Rechargeability) مكرر گلاس‌آينومر توسط يونهاي فلورايد اشاره دارد

گلاس‌آينومر به عنوان ذخيره كننده فلورايد در محيط دهان در نظر گرفته مي‌شود و اين امر خصوصيت ديگري است كه براي اين ماده منحصر بفرد مي‌باشد.⁽⁴⁾ توانايي جذب فلورايد از محيط به علت وجود ريز تخلخل در گلاس‌آينومر    مي‌باشد. مطالعات نشان داده است كه محلولهاي فلورايد موضعي اسيدي، مي‌تواند سبب تخريب گلاس‌آينومر شده، بنابراين نبايد مورد استفاده قرار گيرند.

بيان شده است كه حداقل غلظت فلورايد در بزاق براي آ‎غاز رمينراليزاسيون، 10PPM مي‌باشد و گلاس‌آينومرها توانايي آزادسازي اين ميزان فلورايد را دارا مي‌باشند.

گزارش شده است كه وارنيش كردن ترميم گلاس‌آينومري، آزادسازي فلورايد را به ميزان 61 تا 76 درصد كاهش مي‌دهد.⁽⁵⁾

فلورايد آزاد شده از كامپومرها به علت حمله يون‌هاي هيدروژن به ذرات فيلر مي‌باشد ولي در كامپازيت رزين‌هاي حاوي فلورايد، انحلال ذرات فيلر سبب آزادسازي فلورايد مي‌شود.⁽⁶⁾

كامپومرها برخلاف گلاس‌آينومرها، توانايي جذب فلورايد از محيط دهان را دارا نمي‌باشند.⁽⁷⁾

گلاس‌آينومرها هنگامي كه در معرض درمان با فلورايد يا خمير دندان‌هاي حاوي فلورايد قرار مي‌گيرند مجدداً شارژ مي‌گردند شكل(2) توانايي شارژ مجدد را با يك منحني آزادسازي وابسته به زمان مشابه نشان مي‌دهد.⁽⁸⁾

شكل 2- (اقتباس شده از كتاب مواد دندانپزشكي ترميمي/كريگ)

آزادسازي فلورايد از سمان‌هاي گلاس اينومر و كامپوزيت رزين در آب مقطر طي30 روز

منابع:

1. شاپور نظيري ـ س، شاهوردياني ـ ب: سيمانهاي گلاس‌آينومر در دندانپزشكي ترميمي، پايان‌نامه دكترا، شماره150، مركز آموزش علوم دندانپزشكي دانشگاه آزاد اسلامي، سال تحصيلي 72-1371.

2. Faiez N. Hattab. An in vitro study of the release of fluoride from glass-ionomer cement. Quintessence Int.J.1991; 22(3): 221-24.

3. Mount G, Hume W. Preservation and restoration of tooth structure, 1998, Mosby.

4. Mount G. Glass ionomers: A review of their current status. Operative Dentistry, 1990; 24: 115-124.

5. Summit J, Robbins J, Schwartz R. Fundamentals of Operative Dentistry. Second edition, 2001, Quintessence.

6. Roulet J, Degrange M. Adhesion, The silent revolution in dentistry, 2000, Quintessence.

7. Millar B.J., Abiden F, Nicholson J.W. In vitro caries inhibition by polyacid modified composite resins (Compomers). Journal of Dentistry, 1998; 26: 133-136.

8. كريگ، رابرت جي، مواد دندانپزشكي ترميمي، مهرداد بركتين، عطيه فيض. تهران: شايان نمودار، 1382؛ فصل8: 164.

بازگشت به صفحه مقالات    |     دریافت فایل مقاله با فرمت Doc